Voel je je overweldigd maar blijf je toch presteren? Je bent niet alleen.

Als Anna heel eerlijk is met zichzelf, beseft ze diep vanbinnen dat ze de signalen al een tijdje ziet. Haar lichaam probeert haar op allerlei manieren duidelijk te maken dat het overbelast is: een aanhoudende hoofdpijn na weer een lange meeting, een hartslag die omhoog schiet bij elk nieuw bericht op Slack of Teams, irritaties om de kleinste dingen en avonden waarop ze doodmoe op bed valt, om vervolgens de halve nacht piekerend wakker te liggen. En toch, ze blijft doorgaan. Het voelt alsof er geen andere keuze is dan te blijven presteren. Anna is gedreven; ze streeft ernaar dat alles aan haar werk perfect is, zelfs als ze het meeste zelf moet doen. Zo nu en dan vergeet ze te eten of een pauze te nemen, zo opgeslokt wordt ze door haar bezigheden.

Hoe voel je je bij het lezen van deze beschrijving? Zijn er bepaalde dingen waarin je jezelf kan herkennen? Dan bestaat de kans dat jij, zoals zovelen de dag van vandaag, worstelt met een burn-on.

Wat is een burn-on?

"Burn-on" is een staat waarbij mensen ondanks vele van de symptomen van burn-out blijven werken en functioneren. Daarom wordt het ook wel 'functionerende burn-out' genoemd. Waar bij mensen met burn-out quasi onmogelijk is om te blijven werken, is bij mensen met een burn-on hun werk het enige dat hen nog kan motiveren, het enige dat hen drijft. De typische kenmerken van een burn-on zijn:

Chronische vermoeidheid en overcommitment - de voortdurende vermoeidheid kan rechtstreeks gekoppeld worden aan de overmatige inzet en prestatiedrang op het werk, wat typisch is voor burn-on.
Prestatiedrang en werkcentrisme - de constante focus op prestaties en werk draagt bij aan stress en de onmogelijkheid om te ontspannen, wat verder leidt tot emotionele uitputting.
Sociale maskering - ondanks emotionele uitputting treed je positief naar buiten en doe je alsof alles ok is, wat de interne stress en het isolement verhoogt.
Ontspanningsproblemen - De mentale belasting van het constant mentaal bezig zijn met werk verhindert effectieve ontspanning en slaap, wat cruciaal is voor herstel en onderhoud van gezondheid.
Persoonlijke relaties - De sociale terugtrekking en het gevoel van dat je jouw collega’s, vrienden en naasten teleurstelt zijn indicaties van hoe burn-on relaties kan beïnvloeden en leiden tot schuldgevoelens en verdere emotionele last.
Verlies van zelfidentiteit - Dit is een dieper aspect van burn-on waarbij iemand zichzelf en zijn of haar waarden verliest, wat wijst op een ernstige verstoring van het persoonlijke welzijn.

Het verschil tussen burn-on en burn-out

De concepten van "burn-on" en "burn-out" zijn nauw verwant, maar er zijn enkele belangrijke verschillen in hoe ze zich manifesteren en invloed hebben op een persoon.

Hieronder worden de grootste verschillen tussen beide toestanden beschreven:

Functioneringsniveau: Mensen die een burn-on ervaren, blijven functioneren op een redelijk hoog niveau ondanks dat ze symptomen van stress en uitputting ervaren. Ze blijven werken, voldoen aan sociale verplichtingen en kunnen naar buiten toe succesvol lijken. Mensen met een burn-out ervaren een significante daling in hun functioneren.
Zichtbaarheid van Symptomen: Symptomen van burn-on zijn vaak minder zichtbaar voor anderen omdat individuen actief proberen hun struggle te maskeren. Bij burn-out zijn de symptomen meer uitgesproken en moeilijker te verbergen.
Bewustzijn en Erkenning: Mensen met burn-on zijn zich vaak niet volledig bewust van de ernst van hun situatie of erkennen niet dat ze op weg zijn naar een burn-out. Mensen met burn-out hebben meestal, door overmacht, erkend dat ze niet langer kunnen functioneren zoals voorheen.

In principe kan men zeggen dat een burn-on de voorloper is van een burn-out. Een burn-on de fase is waar mensen nog steeds voldoende energie en motivatie vinden om hun dagelijkse taken te volbrengen, terwijl burn-out een staat is waarbij iemand volledig overweldigd en mentaal, fysiek en emotioneel uitgeput is. Identificatie en interventie tijdens de burn-on fase kunnen cruciaal zijn om te voorkomen dat de situatie verslechtert naar een volledige burn-out.

Wat kan je doen om burn-out te vermijden?

Het voorkomen van een burn-out vanuit een staat van burn-on vereist gerichte aandacht en proactieve stappen. Hier zijn enkele strategieën die je kunnen helpen om niet van burn-on naar burn-out te gaan:

1. Wees eerlijk met jezelf

Ik moedig je aan om eerlijk te zijn met jezelf en te erkennen dat je in een burn-on fase zit. Dit is vaak de moeilijkste stap omdat het vereist dat je toegeeft dat je niet op een duurzame manier aan het functioneren bent. Let op tekenen zoals constante vermoeidheid, irritatie, slaapproblemen, en een verhoogd stressniveau.

2. Leer jouw grenzen herkennen en aangeven

Leer 'nee' te zeggen. Het stellen van duidelijke grenzen met betrekking tot je energie, beschikbaarheid en werklading kan helpen voorkomen dat je overweldigd raakt. Dit kan inhouden dat je werktijden beperkt, pauzes inplant, en duidelijk communiceert met collega's en leidinggevenden over wat haalbaar is.

3. Prioriteer zelfzorg

Ik moedig je aan om goed voor jezelf te zorgen door voldoende te rusten, gezond te eten, en regelmatig te bewegen. Het is niet iets dat je moet verdienen of eerst hard voor moet werken. Zelfzorg is essentieel om je lichaam en geest in balans te houden en weerstand te bieden tegen stress.

4. Zoek professionele hulp

Als je merkt dat de stress je te veel wordt, kan het nuttig zijn om hulp te zoeken bij een professional zoals een psycholoog, coach, of counselor. Zij kunnen strategieën aanreiken om beter met stress om te gaan en te werken aan een gezondere levensstijl.

5. Beoefen mindfulness en meditatie

Technieken zoals mindfulness en meditatie kunnen helpen bij het managen van stress en het verbeteren van je mentale gezondheid. Ze leren je om in het moment te blijven, je gedachten te observeren zonder oordeel, en emotionele reacties te beheersen. In deze blogpost ontdek je een korte introductie tot meditatie en een gemakkelijke ademhalingsoefening. Je kan ook mindfulness oefenen door een creatieve activiteit te doen, zoals tijdens een mindful workshop.

6. Plan regelmatige evaluatiemomenten

Neem regelmatig de tijd om je werkdruk en persoonlijke welzijn te evalueren. Dit kan maandelijks of zelfs wekelijks zijn, afhankelijk van je situatie. Door regelmatig te reflecteren op je voortgang en welzijn, kun je sneller aanpassingen maken om overbelasting te voorkomen.

7. Cultiveer een ondersteunend netwerk

Ik wil je aanmoedigen om jezelf niet te isoleren en je relaties met vrienden, familie en collega’s die je ondersteunen te onderhouden. Een goed support netwerk kan een uitlaatklep bieden voor stress en biedt een bron van comfort en advies.

8. Herzie je professionele doelen

Soms kan burn-on voortkomen uit carrièredoelen die niet langer resoneren met je werkelijke waarden en behoeften. Het heroverwegen van je professionele ambities kan noodzakelijk zijn om ervoor te zorgen dat je werk je energie geeft in plaats van dat het je uitput.

Door deze stappen te implementeren, kun je helpen een volledige burn-out te voorkomen en werken aan een meer gebalanceerd en bevredigend leven. Het is belangrijk om proactief te zijn en niet te wachten tot de situatie onhoudbaar wordt.

Conclusie

Door eerlijk te zijn met jezelf en de symptomen te herkennen, kun je actie ondernemen om te voorkomen dat een burn-on escaleert naar een burn-out. Het is belangrijk om je grenzen te leren kennen, zelfzorg prioriteit te geven, professionele hulp te overwegen en je sociale netwerk te onderhouden. Door deze stappen te volgen, kun je werken aan een gezondere balans en welzijn in je leven.

Heb je nog vragen over burn-on, burn-out of hoe je zelf beter kunt omgaan met stress? Neem gerust contact op met mij. Samen kunnen we kijken hoe ik je verder kan helpen. Of neem een kijkje in het boek “Burn-on: de functionerende burn-out” van Mieke Lannoey”.

Leven op de rand: hoe burn-on kan leiden tot burn-out